Oznaka: Centar za životnu sredinu

iznenada zaustavio šemu podsticaja za vjetroelektrane u martu ove godine, navodi se u žalbi koju je danas Sekretarijatu Energetske zajednice u Beču podnio Centar za životnu sredinu sa sjedištem u Banjaluci.

Bosna i Hercegovina je potpisnica Ugovora o Energetskoj zajednici koji zabranjuje „javnu pomoć koja narušava ili prijeti narušavanju konkurencije favorizovanjem određenih preduzeća ili određenih energetskih resursa“.

Pored činjenice da Republika Srpska nema ni jednu vjetroelektranu, u martu ove godine na snagu je stupio novi Zakon o izmjenama i dopunama zakona o obnovljivim izvorima energije kojim su zaustavljene feed-in tarife ili premije za vjetroelektrane.

„Ovakav potez Republike Srpske da ukine podsticaje za vjetroelektrane ostavio je hidroenergiju, tj. male hidroelektrane kao jedini obnovljivi izvor energije koji ima značajnu podršku u ovom entitetu, uprkos  njihovom malom doprinosu ukupnoj proizvodnji električne energije i ogromnoj šteti koju nanose prirodi, ekonomiji i lokalnim zajednicama. Na ovaj način se podstiču samo male količine solarne energije, a sada je isključen vjetar. Na čemu će se zasnivati naša energetska tranzicija?”, ističe Jelena Ivanić iz Centra za životnu sredinu.

Zvanično opravdanje ovakve odluke bila je potreba za smanjenjem troškova podsticaja za obnovljive izvore energije za krajnje potrošače.

Ministar industrije, energetike i rudarstva Republike Srpske, Petar Đokić, u julu je izjavio da su vjetroelektrane održive i bez podsticaja. Od ovog Ministarstva i Regulatorne komisije za energetiku Republike Srpske, Centar za životnu sredinu zatražio je dodatne informacije koje potkrepljuju ovu tvrdnju, ali ih nije dobio.

Pippa Gallop iz evropske organizacije CEE Bankwatch Network smatra da je ova mjera neshvatljiva, s obzirom na potrebu da Bosna i Hercegovina u narednim godinama zamijeni stare elektrane na ugalj.

„Ako je Republika Srpska htjela smanjiti troškove podsticaja obnovljivim izvorima energije za krajnje potrošače, osim ukidanja svihpodsticaja za vjetroelektrane, postojali su brojni drugi načini, poput prelaska na aukcije i sistemp remija, smanjenja kvota za vjetar ili smanjenja feed-in tarifa za sve tehnologije”, pojasnila je Pippa Gallop.

Ova aktivnost je dio kampanje “Sačuvajmo plavo srce Evrope” i kampanje «Čuvari rijeka BiH» koju finansira Evropska unija kroz projekat EkoBiH.

Centar za životnu sredinu obavještava da su registracije za Evropsku sedmicu mobilnosti 2019. otvorene: http://registration.mobilityweek.eu/login.php
Kampanja se održava od 16. do 22. septembra svake godine, a ovogodišnja
kampanja stavlja u središte pažnje sigurno pješačenje i biciklizam i koristi koje oni mogu imati za naše zdravlje, životnu sredinu i ekonomiju.

Tema za 2019. godinu je predstavljena sloganom ‘’Krećimo se zajedno!’’. Opštine i gradovi mogu prijaviti svoje učešće putem interneta, a preduzeća, udruženja građana, škole i drugi akteri, uključujući i gradove koji žele da se uključe u kampanju Evropske sedmice mobilnosti, takođe su pozvani da registruju svoje akcije mobilnosti putem interneta.

Više informacija: http://czzs.org/otvorena-registracija-za-evropsku-sedmicu-mobilnosti-2019/

Iako se u javnosti i medijima BiH ističe kao zemlja prostranih i očuvanih prirodnih vrijednosti, praktično se jako malo radi na njihovoj zaštiti, ističe Dejan Kulijer iz Zemaljskog muzeja Bosne i Hercegovine povodom 22. maja, Međunarodnog dana biodiverziteta. On ističe da o našem odnosu prema prirodi najbolje govori odnos prema najugroženijim i najvrijednijim prirodnim vrijednostima, poput rijeka, jezera i šuma koje se neplanski iskorištavaju ili potpuno uništavaju, pa čak i u najvrijednijim zaštićenim područjima.

Iva Miljević, koordinatorica programa Biodiverzitet i zaštićena područja iz Centra za životnu sredinu kaže da ova organizacija već godinama ukazuje na bogatstvo, vrijednosti, ali i sve veću prijetnju biodiverzitetu Bosne i Hercegovine, te nastavlja da provodi aktivnosti koje će omogućiti dugoročan opstanak vrsta i staništa uz suživot sa lokalnim zajednicama. “Činjenično stanje ukazuje na izrazito lošu globalnu situaciju, ali isto tako napominjemo da još uvijek nije kasno za promjene koje su moguće. Kao i u drugim sektorima, i u upravljanju prirodom vidimo uticaj privatnih interesa, bilo da se radi o hidroenergiji, novim turističkim kompleksima ili čak nelegalnim aktivnostima kao što je krivolov. Očekujemo konkretne i nedvosmislene korake kako bismo sačuvali ono što je najvrijednije i što je milionima godina stvarano”, istakla je Iva Miljević.

Iz dana u dan, stanje prirode, biodiverziteta i kvaliteta ljudskih života na našoj planeti postaje sve lošije. Evidentno je da će se svijet suočiti sa ekološkim kolapsom i masovnim izumiranjima ako se ne poduzmu drastične mjere za promjenu društvenih i ekonomskih sistema. Ovome u prilog ide i globalna procjena Međuvladine naučno-političke platforme za biodiverzitet i ekosistemske usluge (IPBES), međuvladinog tijela koje je protekle tri godine pripremalo izvještaj u kome su izloženi glavni pokretači i uzroci globalnog kolapsa biodiverziteta i poziva na hitnu regulatornu promjenu.

 

Izvještaj IPBES-a je najopsežnija naučna globalna procjena o biodiverzitetu i uslugama ekosistema koju trebaju usvojiti vlade. Dokument oslikava promjene u preteklih 50 godina, povezujući puteve ekonomskog razvoja i uticaja na prirodu koji je izazvan ljudskim djelovanjem.

Kada je riječ o Bosni i Hercegovini, kako ističe Dejan Radošević iz Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske, na nivou države i entiteta usvajanje strategija koje u sebi imaju ili treba da imaju komponentu zaštite životne sredine je sporo, što dodatno usporava i njihovu provedbu. “Potrebno je ubrzati proces usvajanja strategija te uključiti u izradu strategija i planova sve relevantne interesne strane, što bi omogućilo i efikasniju primjenu nacionalnih ciljeva i u konačnici očuvan biodiverzitet”, naglasio je Radošević.

Situacija po pitanju stvarne zaštite biodiverziteta u Bosni i Hercegovini je daleko od sjajne. Uzrok tome leži u nedovoljnom izdvajanju budžetskih sredstava, neadekvatnoj strukturi zaposlenih u zaštićenim područjima, nepostojanju planova upravljanja i adekvatnog sistema zaštite, monitoringa i održivog korištenja prirodnih resursa, ali i onog najvažnijeg – slabe svijesti javnosti o važnosti ovog pitanja. Iako su sistemske promjene i napredak u Bosni i Hercegovini i te kako mogući, ostaje pitanje da li ćemo i dalje davati prednost privatnim interesima ili javnom dobru.